Muğla ilinin Ula ilçesine bağlı olan Akyaka, tarihi ve turistik yerleri, tertemiz denizi ve yemyeşil doğası ile Ege Bölgesi denilince akla gelen tatil yerlerinin başında gelmektedir. 1970’li yıllardan itibaren adını duyuran Akyaka, 1980’li yıllarda yaşanan turizm patlaması ile “turistik belde” görünümü kazanmıştır. 1992 yılında belde olan Akyaka 2012 yılında Muğla’nın Ula ilçesine bağlı bir mahalle haline gelmiştir. 2011 yılında “sakin şehir” seçilen Akyaka, tarihi yerleri ve doğal güzellikleri ile her yıl yerli ve yabancı çok sayıda turist ağırlamaktadır.
Üzerinde Antik Çağlardan bu yana yerleşim bulunmakta olan Akyaka’nın tarihi yerleri, Akyaka ziyaretçileri tarafından ziyaret edilmektedir. Akyaka’nın tarihi ve turistik yerleri ve özelliklerini merak eden turistler özellikle yaz mevsiminde Akyaka’yı tercih etmektedirler. Akyaka’nın tarihi eserleri ile ünlü Idyma Antik Kenti, Akyaka’ya gelenler tarafından mutlaka ziyaret edilen mekanların başında gelmektedir. Akyaka’da tarihi yerler açısından çok önemli bir konuma sahip olan Idyma Antik Kenti anıtsal kaya mezarları korunmuş çok önemli bir antik kent olma özelliği taşımaktadır. Akyaka’nın tarihi mekanları arasında bulunan Nail Çakırhan Müzesi de Akyaka ziyaretçilerinin uğrak yerleri arasındadır. Akyaka’nın tarihi güzellikleri arasında bulunan Sedir Adası Örenyeri’nde Roma dönemine ait birçok kalıntı korunmuş ve Akyaka’nın tarihi eserleri haline gelmiştir. Azmak Kaya Mezarları ise Akyaka tarihi eserleri bakımından çok önemli bir konuma sahiptir. Akyaka tarihi eserlerini yakından görmek isteyen turistler için vazgeçilmez tatil yerlerinden biri olan Akyaka son yılların gözde tatil yerlerinden biri haline gelmiştir.
Idyma Antik Kenti
Akyaka’ya gelindiğinde ziyaret edilmesi gereken tarihi yerlerin başında gelen Idyma Antik Kenti, yaklaşık olarak 2500 yıllık bir tarihsel geçmişe sahiptir. Antik kent Gökova köyü üzerindeki tepeden başlamakta ve Kıran Dağı eteklerine kadar uzanmaktadır. Idyma Antik Kenti M.Ö. 4. ve 3. yüzyıla ait kent kalıntıları bulundurmaktadır. Antik kent içerisinde nekropolis ve mezarlar da yer almaktadır. Bu mezarlar ev benzeri bir yapıda inşa edilmeleri açısından önemlidir. Idyma Antik Kenti’ndeki mezarlar incelendiğinde, sosyoekonomik bazı farklılıkların bulunduğu ortaya konulmuştur. Anıtsal kaya mezarları çok iyi korunmuş ve günümüze kadar gelmeyi başarmıştır. Yaklaşık olarak 200 metre uzunluğa sahip olan kalede helenistik döneme ait taş duvarlar, sarnıç kalıntıları ve odalar bulunmaktadır. Akropolisin ortaya çıkarılması ise Fransız araştırmacı Louis Robert tarafından yapılmıştır. Eski yerleşim yerlerine dair bilgiler veren Idyma Antik Kenti Akyaka için tarihsel öneme sahip bir yerdir. Idyma Antik Kenti her yıl yerli ve yabancı çok sayıda turist tarafından ziyaret edilmektedir.
Nail Çakırhan Müzesi
Akyaka’yı ziyaret eden turistlerin mutlaka ziyaret ettikleri Nail Çakırhan Müzesi tarihsel öneme sahip bir yerdir. Nail Çakırhan 1910 yılında Ula’da dünyaya gelmiştir. Nüfusunun yaklaşık 3000 olduğu Ula’da sakin bir hayat süren Nail Çakırhan’ın hayatı 1914 yılında gerçekleşen Birinci Dünya Savaşı ile değişmiştir. Dergilere yazdığı yazılardan dolayı verdiği hukuk mücadeleleri sırasında yolu Nazım Hikmet ile kesişmiştir. Nail Çakırhan, Nazım Hikmet ile birlikte çıkarmış olduğu şiir kitabı ile adını duyurmuştur.
Çok uzun yıllar boyunca mimariye duyduğu ilgi sonucunda Akyaka’da tasarlayıp, yapımına başladığı ev, Nail Çakırhan’a dünyanın en saygın mimarlık ödüllerinden biri olan Ağa Han Uluslararası Mimarlık Ödülü’nü getirmiştir. Mimarlık eğitimi almadan yalnızca mimariye duyduğu derin ilgi sonucunda böyle saygın bir ödüle layık görülmesi akademik çevreler tarafından uzun yıllar boyunca tartışma yaratmıştır. Türkiye’nin yetiştirdiği en önemli sanatçılardan biri olan Nail Çakırhan hakkında daha detaylı bilgi almak isteyen Akyaka ziyaretçileri Nail Çakırhan Müzesi’ni ziyaret etmektedirler.
Sedir Adası Örenyeri
Akyaka denildiğinde hem yerli hem de yabancı turistler için önem taşıyan Sedir Adası Örenyeri, Gökova Körfezi’nin doğusunda yer almaktadır. Sedir Adası Akyaka’ya 27 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Sedir Adası’nın diğer popüler tatil yerlerine yakın olması özellikle yaz mevsiminde çok sayıda turistin rağbet göstermesine neden olmaktadır. Sedir Adası’nın altın rengi kumu ve berrak denizi görenleri hayran bırakmaktadır. Kleopatra’nın Sedir Adası plajlarında yüzdüğüne dair inanışlar olduğu için aynı zamanda “Kleopatra Adası” olarak da bilinmektedir. Binlerce yıllık geçmişi olan Sedir Adası’nda Cedrae Antik Kenti de yer almaktadır. Antik Kent kalıntılarının M.Ö. 6. yüzyıla dayandığı bilinmektedir. Sedir Adası’nda Roma döneminden kalan birçok tarihi kalıntı korunmuş durumdadır. Bu tarihi kalıntılar ise agora, tiyatro, kilise, su sarnıçları ile şehir surlarıdır. Tarih boyunca çok çeşitli hakimiyetler altına giren Sedir Adası M.S. 15. yüzyıldan itibaren Osmanlı hakimiyeti altına girmiştir. Sedir Adası Örenyeri ziyaretlerinde giriş ücreti alınmaktadır. Müzekart geçerlidir.
Akyaka Kalesi
Akyaka’da bulunan Akyaka Kalesi her yıl birçok turiste ev sahipliği yapmaktadır. İnişdibi Tepesi’nde kurulan yerleşimin M.Ö. 7. yüzyıldan M.S. 7. yüzyıla uzanan tarihsel dönem boyunca gerçekleştiği ortaya konulmuştur. Kale yapısının M.S. 11. yüzyılda oluşturulduğu ancak beylikler tarafından ele geçirildiği ortaya çıkmıştır. Kalenin bazı bölümlerinin Selçuklular ve Osmanlı döneminde de kullanıldığı ortaya konulmuştur. Kalenin yanındaki arazide ise Helenistik döneme ait mezar bulunmuştur.
Thera Antik Kenti
Muğla ilinin Ula ilçesinde yer alan Thera Antik Kenti M.Ö. 4. yüzyıla kadar dayanmaktadır. Karyalılar için önemli yerleşim yerlerinden biri olan antik kentte tiyatro, kaya mezarları ile agora bulunmaktadır. Thera Antik Kenti 700 dönüm alana sahip olması ile büyük bir açık hava müzesi görünümündedir. Thera Antik Kenti’nde diğer antik kentlerde rastlanılmayan üstü lahit, altı mezar kompleksi olan tarihi eserler de bulunmaktadır. Thera Antik Kenti girişlerinde herhangi bir ücret ödenmemektedir.
Kilise
Tertemiz denizi ve oksijen deposu doğasının yanısıra tarihi güzellikleri ile ön plana çıkan Akyaka’da bulunan kiliseler Akyaka için büyük tarihsel önem taşımaktadır. Akyaka’da Orman Kampı olarak bilinen alan içerisinde kilise yer almaktadır. Çadır kampının yanında bulunan kilisenin varlığı pek az insan tarafından bilinmektedir. Kilisenin M.Ö. 4. ve 6. yüzyıl arasında inşa edilmiş olduğu düşünülmektedir. Oldukça eski olan bu kilise Akyaka için büyük tarihsel öneme sahiptir. Kilise Çatalçam Kilisesine göre çok daha iyi korunmuştur. Akyaka’nın kültür varlıklarından biri olan kiliseyi görmek isteyen çok sayıda yerli ve yabancı turist Akyaka’yı ziyaret etmektedirler.
Azmak Kaya Mezarları
Muğla ilinin Ula ilçesinin Akyaka mahallesinde yer alan Azmak Kaya Mezarları her yıl yerli ve yabancı çok sayıda turist ağırlamaktadır. Azmak Kaya Mezarları Akyaka’nın Kadın Azmağı kıyısında bulunmaktadır. M.Ö. 4. yüzyıla ait olan İyon düzeninde inşa edilen Azmak Kaya Mezarları tarihsel önem taşımaktadır. Anıt mezarlar kayaların el işçiliği ile oyulması sonucunda meydana gelmiş tapınak görüntüsündedir. Azmak Kaya Mezarları’nda yedi farklı iskelet, altın küpe, bronz takılar, testi, kase ve değerli sikkeler bulunmuştur. Uzmanlara göre mezarlar 600 yıllık bir tarihsel dönemin farklı zaman dilimlerinde kullanılmıştır. Azmak Kaya Mezarları Akyaka’yı ziyaret eden herkesin görmeyi tercih ettiği son derece tarihsel öneme sahip bir yer olma özelliği ile ön plana çıkmaktadır. Azmak Kaya Mezarları’na girişlerde kişilerden herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Akyaka Kaya Mezarları’na özel araçla gidilebildiği gibi aynı zamanda Akyaka merkezinden hareket eden taksilerle de ulaşılabilmektedir.
