Meşhur lezzetleri ile ön plana çıkan Rize tarihi yerleri ve doğal güzellikleri de her yıl hem yerli hem de yabancı çok sayıda turiste ev sahipliği yapmaktadır. Rize tarihi ve turistik yerlerini merak eden misafirler özellikle bahar ve yaz aylarında Rize’yi ziyaret etmektedirler. Rize’nin tarihi yerleri ve Rize tarihi eserlerini merak eden ziyaretçiler “Rize’de tarihi yerler nelerdir?” sorusuna yanıt aramaktadırlar. Rize tarihi yerleri arasında bulunan Rize Kalesi, şehrin sembolü niteliğinde olması nedeni ile mutlaka görülmesi gereken yerler arasında bulunmaktadır. Rize’nin tarihi güzellikleri arasında bulunan Şenyuva Köprüsü, Sarayköy Su Değirmeni ve Zilkale de tarihi değer taşımaları bakımından önemlidir.
Rize’nin tarihi mekanları arasında olan Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi’nde ise Mustafa Kemal Atatürk’e ait sergilenen eşyalar görülebilmekte ve tarihi konak ziyaret edilebilmektedir. Rize’nin tarihi eserleri arasında bulunan Kız Kalesi ise hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgi gösterdiği bir yapıdır. Rize’nin tarihi ve turistik yerleri arasında yer alan Tarihi Rize Çarşısı’ndan ise Rize misafirleri çok sayıda yöresel ürünü bulabilmektedirler. Rize’nin tarihi ve turistik yerleri ve özellikleri ile ilgili ayrıntılı bilgi sahibi olmak isteyen kişiler her yıl Rize’ye tatil planları yapmaktadırlar.
Rize Kalesi
Rize’nin en önemli tarihi güzelliklerinden biri olan Rize Kalesi, denizden yaklaşık olarak 150 metre yükseklikte doğal bir tepe üzerinde kuruludur. Rize Kalesi, iç kale ve aşağı kale olmak üzere iki ayrı yapıdan meydana gelmektedir. Aşağı kalenin 13. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. İç kale ise I. Justinianus döneminde 527-565 yılları arasında yapıldığı tahmin edilmektedir. Bölgeye yapılan yoğun yerleşim sebebi ile zaman içerisinde aşağı kaleden geriye yalnızca kuleler ve sur parçaları kalmıştır.
Büyük tarihsel önem taşıyan Rize Kalesi, günümüzde turistik çay bahçesi olarak hizmet vermektedir. Rize Kalesi, şehrim güneybatısında kalmaktadır. Yaklaşık olarak 480 metrekarelik bir alan üzerinde kuruludur. Düzgün kesme taş ve moloz taştan inşa edilen surlar ile çevrili bir kale olan Rize Kalesi’nde bulunan surların yüksekliği 2 metreye kadar ulaşmaktadır. Yarım daire biçiminde beş tane kuleye sahiptir. Restorasyon çalışmalarının günümüzde de sürdüğü Rize kalesi, Rize’nin tarihi yerleri açısından önemli bir bölgedir.
Şenyuva Köprüsü
Rize ilinin Çamlıhemşin ilçesinde yer alan Şenyuva Köprüsü, meşhur Fırtına Deresi üzerinde bulunmaktadır. 1696 yılında inşa edildiği düşünülmektedir. Tarihi bir kemer köprü olan Şenyuva Köprüsü’nün uzunluğu 40 metre, yüksekliği ise 20 metredir. Karadeniz coğrafyasına uygun olarak tek gözlü olarak inşa edilmiştir. Şenyuva Köprüsü’nün kitabesinde köprü ile ilgili önemli bilgiler yer almaktadır. Ancak bu kitabe 1946 yılında yaşanan sel felaketi sırasında kaybolmuştur. Şenyuva Köprüsü’nün eski ismi ise “Çinçiva”dır. Eşsiz bir doğanın ortasında, tertemiz derenin üzerinde olan ve muhteşem manzaralara tanıklık edilmesini sağlayan Şenyuva Köprüsü, Rize’nin en önemli tarihi değerlerinden biridir.
Zilkale
Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde Çat Vadisi üzerinde yer alan Zilkale, bölgenin en önemli tarihi yapılarından biri durumundadır. Birinci derece arkeolojik sit alanı içerisinde bulunan Zilkale, her yıl hem yerli hem de yabancı çok sayıda turiste ev sahipliği yapmaktadır. Fırtına Deresi’nin de batı yamaçları üzerine konumlanan Zilkale’nin denizden yüksekliği ortalama 750 metredir. Zilkale’nin iç kale, orta kale ve dış kale olmak üzere iç ayrı bölümü bulunmaktadır. Orta kale kısmında bulunan şapel, baş kule ve muhafız binası çok önemli tarihi yapılar durumundadır.
Zilkale’nin Trabzon İmparatorluğu döneminde inşa edildiği düşünülmektedir. İspir’e ulaşan önemli bir Ortaçağ kervan yolunun güvenliğini sağlaması amacı ile kurulan Zilkale, bir süre sonra Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde askeri amaçlı olarak kullanılmıştır. Kale içerisinde yer alan iki adet el topu günümüzde Trabzon Müzesi’nde sergilenmektedir. Zilkale, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restore edilmiştir. Rize’nin en önemli tarihi yapılarından biri olarak ziyaretçilerine sarp bir kaya üzerinde görkemli görüntüler sunan Zilkale, Rize ziyaretçilerinin mutlaka görmeleri gereken tarihi güzellikler arasında yer almaktadır. Belirli günlerde kalede önemli konserler de düzenlenmektedir.
Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi
Rize’nin en önemli tarihi yapılarından biri olan Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün 1924 yılında çıktığı bir yurt gezisi sırasında Rize’de Mehmet Mataracı’nın misafiri olarak kalmış olduğu konağın müze haline getirilmesi ile meydana gelmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’ün 100. doğum günü nedeni ile Mataracı ailesi tarafından konak, müzeye dönüştürülmesi için İl Özel İdaresine bağışlanmıştır. 1985 yılında ise Rize Atatürk Evi Müzesi olarak ziyarete açılmıştır. Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi’nde Mustafa Kemal Atatürk’e ait çok sayıda hususi eşya ile bölgeye ait etnografik eserler sergilenmektedir. Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi, üç kattan oluşmaktadır. İlk katında Atatürk’ün Rize’ye geldiğinde giydiği kıyafetler, ikinci katında Atatürk’ün yatak odası ile kullandığı bazı eşyalar ve üçüncü katında ise çalışma odaları ile Rize’nin eski dönemdeki fotoğrafları sergilenmektedir.
Kız Kalesi
Kız Kalesi, Rize’nin en önemli tarihi yapıları arasında bulunmaktadır. Rize ilinin Pazar ilçesinde bulunan Kız Kalesi’nin hangi dönemde yapıldığına dair net bir bilgi bulunmasa da 13. ve 14. yüzyıl aralığında inşa edildiği düşünülmektedir. Kız Kalesi, küçük bir yarımadanın üzerinde kara ile bağlantısı olmadan konumlanmıştır. Müthiş bir taş işçiliğine sahiptir. Günümüzde hala sağlam kalan gözetleme kulesi ie Rize’nin en önemli simgelerinden biri durumundadır. Bir rivayete göre ise Kız Kalesi, Cenovalılar tarafından Cenovalı bir prenses için yaptırılmıştır. Bazı kayıtlarda Kız Kalesi’nin ismi, “Kız Kulesi” olarak da geçebilmektedir. Mavi ile yeşilin birleştiği eşsiz bir manzaraya sahip olan Kız Kalesi, Rize misafirlerinin mutlaka görmeleri gereken tarihi ve turistik yerler arasında bulunmaktadır.
Tarihi Rize Çarşısı
Rize’nin en işlek ve en turistik çarşısı olan Tarihi Rize Çarşısı, her yıl hem yerli hem de yabancı çok sayıda turiste ev sahipliği yapmaktadır. Yöre halkı tarafından uzun yıllar boyunca “Kuyumcular Sokağı” olarak adlandırılmış olan Tarihi Rize Çarşısı, 2017 yılında başlatılan çalışmalar ile restore edilmiştir. İçerisinde ise genellikle kuyumcu dükkanları bulunmaktadır. Şehir merkezinde bulunan ve Rize misafirlerinin kolaylıkla ulaşabilecekleri bir noktada yer alan Tarihi Rize Çarşısı, hem yöre halkının hem de yerli ve yabancı misafirlerin alışveriş için tercih ettikleri bir çarşıdır. Rize misafirleri, Tarihi Rize Çarşısı’ndan sevdikleri için minik hediyeler alabilmekte ve turistik bir gezi gerçekleştirebilmektedirler.
Sarayköy Su Değirmeni
Rize’nin en önemli tarihi yapılarından biri de Sarayköy Su Değirmeni olmaktadır. Rize ilinin İyidere ilçesinde yer alan Sarayköy Su Değirmeni, kesme taştan inşa edilmiştir. Tarihi değirmen, İyidere Belediyesi tarafından restore edilmiştir. Günümüzde ise turistik ve kültürel açıdan çok önemli bir yere sahiptir. Karadenizli kadınların mısır öğütüp, un ve ekmek yaptıkları Sarayköy Su Değirmeni, her yıl hem yerli hem de yabancı çok sayıda turist tarafından ziyaret edilmektedir. Dikdörtgen bir formda inşa edilen Sarayköy Su Değirmeni Rize misafirlerinin mutlaka görmeleri gereken tarihi değerler arasında yer almaktadır.
